Beeldenstorm 1566, Frans Hogenberg, 1566 – 1570, ets, plaatrand: hoogte 209 mm × breedte 281 mm, Rijksmuseum Amsterdam, RP-P-OB-77.720. In een kerk worden beelden met touwen naar beneden getrokken. De ramen worden kapot geslagen. Op de voorgrond enkele soldaten en vrouwen die spullen meenemen in hun overrok.
In het Wonderjaar, 1566, ontplofte de religieuze situatie in de Lage Landen. De littekens van deze gebeurtenis zijn nog steeds zichtbaar in hedendaagse kerken, abdijen en kloosters. Eigenlijk kan men het vooral herkennen aan de afwezigheid van bepaalde archieven, bibliotheken en kunstwerken.
De verwoesting in en van deze belangrijke katholieke centra had zowel religieuze als sociaal-economische aanleidingen. Aan de ene kant maakten de aanhangers van het protestantse geloof bezwaar tegen de verering van heiligen en beelden. Langs de andere kant zouden de deelnemers zich gestoord hebben aan de uitbundige rijkdom van de katholieke clerici. Het vernielen van beelden was vaak een reactie op een weinig geliefd stadsbestuur en de plaatselijke kloosters die als grootgrondbezitter soms wel een derde van de gronden in een stad bezaten.
In de kathedraal [van Antwerpen] zag het eruit als een hel. Er brandden meer dan duizend toortsen en er was een getier en geraas alsof hemel en aarde vergingen. Door al de beelden en kostelijke kunststukken die omvergehaald en aan stukken geslagen werden – de verwoesting was zo groot – was er geen plaats meer om verder door te dringen in het gebouw. Ik zou op geen tien bladen papier alles volledig kunnen beschrijven.– Richard Clough, een Engelse ooggetuige
Beeldenstorm in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te Antwerpen op 20 augustus 1566, Gaspar Bouttats, 1650-1695, ets en gravure, blad: hoogte 257 mm × breedte 378 mm, Rijksmuseum Amsterdam, RP-P-OB-78.932. Uitvoerige voorstelling van de beeldenstorm in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te Antwerpen, waar men heiligenbeelden en schilderijen neerhaalde en stuksloeg. In het midden op de voorgrond een man met een kind aan de hand en met een bijbel onder de arm.
Op 20 augustus 1566 hield de beeldenstorm ook lelijk huis in Antwerpen. Verscheidene heiligenbeelden, kunstwerken en interieurs van kerken werden vernield en rond de 200 calvinisten maakten kamp in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. De kathedraal van Antwerpen was een kathedraal tussen 1559 en 1803 en vanaf 1961 tot heden. Men zou het niet denken, maar in 1566 raamde men het aantal katholieken toch nog op 70% van de bevolking. Toch bleek de Antwerpse Kerk niet voldoende gewapend tegen het militante en oprukkende protestantisme. Veel Antwerpenaren durfden dan ook hun trouw aan de oude Roomse Kerk niet publiekelijk te tonen.
