Devotieprenten - Wat zijn devotieprenten?

Deze devotieprent illustreert een complexer beeld van Franciscus van Assisi. Enerzijds weerspiegelt de hoofdscène Franciscus die een kruisbeeld omhelst tijdens het gebed (vanwege de aanwezigheid van de rozenkrans en de schedel). Anderzijds illustreert de voorstelling de stigmatisatie, door de lijnen van licht die uit de lucht neerdalen en zich verbinden met de wonden. Bovenaan staat (als titel) de naam van Franciscus in het Frans: Saint François d’Assise… . Onderaan staan de Franse woorden: Il quitta tout pour ne retenir que la Croix !.. Jesus Crucifie était son seul tresor. Tout autre bien n’était pour lui qu’indigence. – “Hij liet alles achter om alleen het kruis te behouden!.. De gekruisigde Jezus was zijn enige schat. Al het andere goede was voor hem slechts behoeftigheid.” – gemaakt in de 19^de – 20^ste eeuw, gedrukt door Gravure Maison Ch. Letaille, Paris.

Devotieprenten

Wat is een devotieprent? Een devotieprentje of heiligenprentje is een prentje met een weergave uit het christendom. Op deze prenten worden bijvoorbeeld belangrijke figuren voor het christendom weergegeven, zoals Jezus, Maria of een andere heilige, maar ook andere religieuze taferelen. Op de achterkant hebben ze meestal een gebed, niet noodzakelijk naar de Heilige die ze illustreren, of korte verhaaltjes over het leven van heiligen. De prenten helpen een beeld te vormen van de kerkelijke en devotionele belevingswereld. De verspreiding van deze prenten is een belangrijk onderdeel van de visuele volkscultuur van rooms-katholieken en in de moderne tijd zijn gebedskaarten ook populair geworden onder orthodoxe christenen en protestantse christenen. Ze zijn makkelijk te interpreteren en te begrijpen. De prentjes hadden een devotionele functie: de gelovige droeg de prent bij zich als bescherming tegen onheil en ziekte of als hulpmiddel bij het gebed. Hoewel slechts een fractie van de oorspronkelijke oplagen bewaard is, hebben we dankzij het kleine formaat en de grote oplagen toch nog betrekkelijk veel historische prentjes. Het Ruusbroecgenootschap heeft een (in de Nederlanden) ongeëvenaarde collectie van devotieprenten, die 40.000 prenten, afbeeldingen en tekeningen van vóór ca. 1850 telt. Antwerpen was tot in de late achttiende eeuw het belangrijkste centrum van de productie van devotieprenten. De uitgebreide collectie van het Antwerpse Ruusbroecgenootschap is dan ook niet verwonderlijk. Een van de deelcollecties heeft als onderwerp de voorstelling van Sint-Franciscus van Assisi, het thema van deze tentoonstelling: de afbeelding van Franciscus in devotieprenten.